I. Khái niệm
Bệnh cúm gia cầm (còn gọi là cúm A/H5N1) do virus cúm A/H5N1 gây ra; là bệnh rất dễ lây lan thành dịch, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên cần có những giải pháp dự phòng tích cực.
Virus cúm A/H5N1 có thể lây nhiễm từ gia cầm sang người do tiếp xúc với gia cầm bị bệnh hoặc trung gian qua các thực phẩm chế biến từ gia cầm bị bệnh hoặc có thể xảy ra qua tiếp xúc trực tiếp như: giết mổ, vận chuyển, mua bán hoặc cầm, sờ vào gia cầm bị nhiễm bệnh
II. Biểu hiện và cách dự phòng
Người bị cúm A/H5N1 thường có những dấu hiệu sau: sốt cao đột ngột (trên 380C), đau đầu, đau nhức cơ, ho khan kéo dài, đau họng, tức ngực dữ dội, khó thở, nghe phổi có tiếng ran, tím tái nhanh, mệt mỏi rã rời, tiêu chảy, rối loạn ý thức. Bệnh thường diễn biến rất nhanh gây khó thở, suy hô hấp và dẫn đến tử vong nếu không được chữa trị kịp thời.
Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị cúm A/H5N1 nên mọi người cần chủ động phòng bệnh bằng cách thực hiện các biện pháp cơ bản sau:
1. Vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống:
Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi ăn, trước khi chế biến và khi nấu ăn;
Rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với gia cầm và sau khi đi vệ sinh;
Che miệng bằng khăn giấy hoặc bằng tay khi ho và hắt hơi, sau đó rửa tay bằng xà phòng
Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với gia cầm sống và khi giết mổ gia cầm;
Không sử dụng thịt và các sản phẩm từ gia cầm mắc bệnh hoặc chết; chỉ ăn thịt và các sản phẩm từ gia cầm đã được kiểm dịch và có nguồn gốc tin cậy;
Dùng dao, thớt riêng khi thái thịt sống và thịt chín; không ăn thịt chưa chín, trứng sống, trứng lòng đào (nửa sống nửa chín) và tiết canh; rửa vỏ trứng bằng nước sạch trước khi nấu và sau đó rửa tay bằng xà phòng.
2. Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh: (Phần này các em tiếp thu và tuyên truyền tới bố mẹ và người thân)
Nguy cơ lây nhiễm lớn nhất là qua tiếp xúc, giết mổ gia cầm sống bị nhiễm bệnh. Vì vậy, khi chăn nuôi ở hộ gia đình thì không nên nuôi gia cầm trong nhà; hạn chế số người trong gia đình tiếp xúc với gia cầm; cách ly trẻ em, phụ nữ có thai và người ốm khỏi gia cầm; rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với gia cầm; khi làm việc ở nơi chăn nuôi gia cầm, quét dọn sân, vườn cần dùng khẩu trang; tiêu hủy chất thải gia cầm một cách an toàn xa nơi chăn nuôi và sinh hoạt; đốt hoặc chôn chất thải gia cầm sâu dưới đất để gà, chó, mèo không bới lên được; nên có giày, dép riêng khi làm việc ở nơi chăn nuôi và rửa sạch giày, dép bằng nước và xà phòng hằng ngày; phát hiện sớm và thông báo cho cán bộ thú y khi thấy gia cầm ốm và chết.
3. Cố gắng không giết mổ gia cầm tại nhà (Phần này các em tiếp thu và tuyên truyền tới bố mẹ và người thân)
Nếu phải giết mổ gia cầm tại nhà thì phải thực hiện các bước giết mổ gia cầm an toàn như: đeo khẩu trang che mũi và miệng; đeo găng tay; cẩn thận để tránh tiếp xúc tối đa với chất thải, lông, máu và lòng, ruột gia cầm; rửa tay bằng xà phòng thật kỹ sau khi giết mổ gia cầm; cọ, rửa sạch nơi giết mổ gia cầm bằng nước xà phòng.
Thường xuyên tẩy uế chuồng trại nuôi gia cầm mắc dịch, phun thuốc cloramin B xung quanh khu vực nhà ở, thậm chí trong từng gia đình. Sau khi ra khỏi khu vực đang xảy ra dịch, nhân viên y tế, cán bộ thú ý mới được cởi bỏ trang bị và quần áo bảo hộ (cho ngay đồ vào túi nylon, buộc kín lại, ngâm vào dung dịch tẩy trùng và đưa đi tiêu huỷ). Gia đình trong vùng dịch hoặc có người thân nhiễm H5N1 cũng cần vệ sinh nhà cửa. Đồ dùng bệnh nhân phải được ngâm dung dịch tẩy trùng 20 phút, sau đó giặt sạch và phơi khô.
4. Tăng cường sức khoẻ:
Cần có chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao.
Đến ngay cơ sở y tế: Khi có hiện tượng như sốt cao trên 380C, ho, đau ngực, khó thở, đau cơ, đau đầu và mệt mỏi sau khi có tiếp xúc với gia cầm thì cần đến ngay cơ sở y tế Nhà nước gần nhất.
Kim Đính ngày 13 tháng 10 năm 2014
Người sưu tầm
Nguyễn Thị Huần